Silniki muszą być utrzymywane w należytej czystości. Zanieczyszczenie uzwojeń wirników i stojanów pyłem, brudem i smarem niszczy izolację i może doprowadzić do zwarć zarówno między poszczególnymi sekcjami uzwojeń, jak i względem korpusu silnika.

Zanieczyszczenie kanałów wentylacyjnych czy to w wirniku czy w stojanie utrudnia chłodzenie silnika i prowadzi do przegrzania maszyny. Wszystkie silniki dźwigowe pracujące przy przeładunku węgla, rudy, apatytów i innych ładunków sypkich powodujących silne pylenie wymagają częstszych przeglądów niż silniki dźwigów drobnicowych. Również silniki o budowie osłoniętej lub otwartej wymagają częstszych przeglądów i konserwacji niż silniki o budowie zamkniętej. Silniki otwarte lub osłonięte stosowane na dźwigach mostowych i żurawiach przeładowujących węgiel i rudę oraz na przenośnikach węglowych powinny być przeglądane i czyszczone przynajmniej raz na miesiąc, natomiast silniki o budowie zamkniętej oraz silniki osłonięte stosowane na żurawiach drobnicowych należy przeglądać przynajmniej raz na 2 miesiące. Należy przy tym:

a)            usunąć kurz i pył ze stojana i wirnika przez przedmuchanie sprężonym powietrzem o ciśnieniu 2 atmosfery. Kurz i pył można usuwać również za pomocą odkurzacza, a w najgorszym razie ręcznym mieszkiem, jednakże to ostatnie jest oczywiście najmniej efektywne;

b)           oczyścić ze smaru i brudu za pomocą benzyny  , szmatki i pędzla wnętrze stojana, wirnik oraz uzwojenia;

c)            sprawdzić stan izolacji uzwojeń i połączeń czołowych oraz przewodów doprowadzających. W razie stwierdzenia miejsc uszkodzonych należy je zaizolować taśmą płócienną i zaimpregnować szelakiem lub lakierem izolacyjnym;

d)           sprawdzić tabliczkę zaciskową, połączenia przewodów doprowadzających oraz oczyścić je z kurzu i brudu; połączenia luźne należy dokręcić kluczem,;

e)           sprawdzić wentylator — czy nie jest luźny, czy nie ma pękniętych lub nadłamanych żeber, i w miarę możności oczyścić go z brudu i kurzu;

f)            sprawdzić stan łożysk; w łożyskach ślizgowych spuścić przez dolny kurek stary olej i przemyć je naftą przed napełnieniem komory nowym olejem;

g)            sprawdzić szczelinę między stojanem a wirnikiem za pomocą szczelinomierza.

Sprawdzenie szczeliny między stojanem a wirnikiem za pomocą szczelinomierza ma duże znaczenie dla ustalenia, jak dalece wyrobione są łożyska. Różnica między górną szczeliną a dolną nie może być zbyt wielka — nie może przekraczać 30—40%. Ogólnie biorąc dolna szczelina w małych silnikach nie może być mniejsza niż 0,2 mm, w silnikach średniej mocy niż 0,4—0,5 mm, zaś w silnikach większych niż 0,6—0,7 mm.

Praca silnika, w którym stwierdzono wyrobione łożyska, i w którym pomiary szczeliny wykazały jej dolną granicę — jest niedopuszczalna, ponieważ z reguły doprowadza do poważnego uszkodzenia silnika na skutek tarcia wirnika o powierzchnię stojana.

Niezależnie od okresu przeglądów w silnikach normalnie eskploatowanych olej w łożyskach ślizgowych należy wymieniać raz na miesiąc. Okres ten można przedłużyć odpowiednio do zmniejszonej pracy silników.

W łożyskach tocznych napełnionych smarem Tovotte'a specjalnym do łożysk tocznych (ŁT-2) wymiana smaru w silnikach normalnie eksploatowanych powinna być dokonywana co trzy — cztery miesiące (zależnie od ilości godzin pracy). Okresy między terminami smarowania nie mogą przekraczać w zasadzie jednego roku ze względu na starzenie się smarów i częściową utratę własności smarnych  .

Stosowany w praktyce zwyczaj ciągłego dolewania oleju do łożysk ślizgowych jest niecelowy i szkodliwy, gdyż nadmiar wycieka na zewnątrz zaoliwiając uzwojenie i kadłub silnika. Należy przestrzegać właściwego okresu i wymieniać olej całkowicie w sposób podany wyżej.

To samo dotyczy łożysk tocznych, gdzie ciągłe wciskanie smaru tzw. towotniczką prowadzi do zaoliwienia i zanieczyszczenia silnika. Poza tym nadmiar smaru powoduje grzanie się łożysk.

Dokładniejsze badanie silnika, jego czyszczenie i naprawa możliwe są dopiero po rozebraniu go, co następuje zwykle podczas remontów średnich i kapitalnych. Czasem jednak zachodzi potrzeba rozebrania silnika również przy remoncie zapobiegawczym, np. dla przetoczenia pierścieni lub komutatora. Wtedy korzystając z okazji należy silnik dokładnie zbadać, oczyścić i wnętrze jego doprowadzić całkowicie do porządku.